plak ve gramafon
Saat: 14:03
Plâklar üzerine tespit edilmiş olan esasları tekrarlamaya yarayan alet. Gramafon iki bölümden ibarettir: Plâk ve makine.
Plâk, gomalaka ve mumlu maddelerle (son yıllarda plâstik maddelerle) yapılan bir disktir.İki yüzünde helezon şeklinde oyuklar vardır. Bu oyuklar, girintili çıkıntılıdır, özel olarak yapılmış olan gramafon iğnesi, bu oyuklar arasında dolaşırken, meydana gelen titreşimler, plâğa alınan sesin tekrar duyulmasını sağlar.
Makine, plâğın devamlı olarak ve aynı hızda dönmesini sağlayan bir motor ile, sesi yansıtan bir bölümden ibarettir. Motor, zemberek ya da elektrikle çalıştırılabilir. Her iki şekilde de dakikada ortalama olarak 78 devir yapılır. Elektrikle çalışan gramafonlara pikap adı verilir.
iğne, plâk üzerinde dolandıkça, oyukların girinti ve çıkıntısına göre meydana gelen titreşimler, iğnenin bağlı bulunduğu diyagrama yansır, ses titreşimleri, diyagram ve ses kutusu yardımı ile büyütülerek aksettirilmiş olur.
Gramafon 1877 yılında Edison tarafından icat edilmiş olan fonografın geliştirilmiş şeklidir.
Plâk nasıl doldurulur?
Balmumundan yapılmış düz ve daire biçimli kalıplar, gramafona benzeyen bir makineye konur. Bu makine, balmumundan kalıbı, belli bir hızla döndürür. Kalıbın üzerine bir iğne konmuştur. Bu iğ ne bir diyaframa bağlıdır.
Makinenin karşısında yapılan bir konuşma ya da söylenen bir şarkı, havayı titreştirir, hava da diyagramda titreşimler meydana getirir. Bunun sonucu olarak, diyagrama bağlı olan iğnede de titreşmeler olur. iğne, titreşerek, dönmekte olan balmumu kalıbı üzerinde, titreşme durumuma göre inişli çıkışlı çizgiler çizer. Böylece, bir kalıp elde edilmiş olunur. Bu kalıptan nikel kalıplar çıkarılır. Sonra da bu nikel kalıptan, bildiğimiz gramafon plâkları çoğaltılır.
(Alıntı:www.nedir.cc)
Sadece gramafonda dinlenebilen taş plaklara (78 lik) ulaşmak zor.Taş plak bulsanız bile istediğiniz sanatçıların plaklarını bulamıyorsunuz. Üstelik 45' lik ve 33' lük plaklara hemen her cebe uygun fiyatlarla ulaşabilirken taş plak fiyatları çok daha yüksek.Yine de eğer bir plak tutkunuysanız istediğiniz plağa sahip olabilmek için bütçenizi zorlamayı göze alıyorsunuz.
( foto:arzu nun parşomeni )Ezelden beri var olan tutkumdu plaklar ve onların cızırtılı sesi
( foto:arzu'nun parşömeni )Bu zevki yaşamak özellikle Ankara' da yaşayanlar için biraz zahmetli. bunun sebebi ise eski plakları satan yerlerin az oluşu. Biraz soruşturunca birkaç yer buldum.
- Ankara' da Ulus'da Pirinç Hanı
- Tunalı Hilmi' deTunalı Pasajı ve Aynalı Çarşı
Bunların dışında eski plakları dinleyebileceğiniz eviniz kadar sıcak bir ortam var Ankara 'da... PLAKLI FİGÜRAN KAHVEHANESİ .Hem çalışanları, hem de mekanın kendisi sımsıcak. Duvarlarında eski film afişleri ve eski eşyaların olduğu bu mekana girince kendinizi bir zaman yolculuğunda gibi hissediyorsunuz.
Müdavimleri olduğuna emin olduğum bu kafe Türkiye' nin beşinci büyük plak arşivine sahip. Sahibi ESMA ve BÜLENT ARMAN kardeşler.İkiside çok samimi ve güleryüzlü insanlar.
